مرکز مشاوره خانواده مهربانانه

اختلال اضطراب فراگیر از علائم، سبب شناسی، تشخیص و درمان

آیا با اختلال اضطراب فراگیر آشنایی دارید؟

امروزه زندگی ها سرشار از اضطراب و استرس می باشد. و اضطراب و نگرانی بهم وابسته هستند و در بسیاری از مواقع با آن ها رو به رو هستید.

اضطراب اگر در حد طبیعی باشد به شما کمک می کند تا در شرایط بحرانی و پرخطر عکس العمل مناسبی از خود نشان دهید و به کمک آن می تواند برای زندگی خود برنامه ریزی دقیقی داشته باشید.

اختلال اضطراب فراگیر، یکی از اختلالاتی است که اضطراب بسیار زیاد و غیرمعقولی در فرد به وجود می آورد و باعث می شود نگرانی های غیرعادی و شدیدی در مورد اتفاقات و روزمرگی های زندگی تجربه کند.

اضطرار فراگیر میتواند تاثیرات منفی بر روی زندگی بگذارد و روابط اجتماعی و روزمرگی های زندگی را درگیر خود می کند و باعث اختلال و ایجاد مشکلاتی در تمام عرصه زندگی می شود.

شناختن علائم و تسخیص به موقع آن باعث می شود که درمان آن راحت تر شود.در این مقاله به بررسی علائم اضطرار فراگیر و تشخیص و درمان آن می پردازیم.

اختلال اضطراب فراگیر چیست؟
اختلال اضطراب فراگیر چیست؟ اختلال اضطراب فراگیر یا GAD نمونه ای از اختلالات اضطرابی می باشد.

این اختلال در فرد نگرانی دائمی و بیمارگونی را نسبت به رویدادهای آینده و تصوراتی بسیار نگران کننده در مورد اتفاقاتی که در آینده احتمال رخ دادنش است به وجود می آورد.

در واقع مشکل فردی که دچار اختلال اضطراب فراگیر است ترس از ابهام می باشد چون دلش می خواهد که تمام امور را در دست بگیرد و آن را کنترل کند.

نشانه های اختلال اضطراب فراگیر در زمان میانسالی به اوج می رسد و با افزایش سن کاهش می یابد. و درصد مبتلا شدن به این اختلال در زنان دو برابر مردان است.

علائم اختلال اضطراب فراگیر چیست؟
آگاهی در مورد اختلال اضطراب فراگیر و شناخت علائم آن برای درمان تاثیر به سزایی دارد و توجه به میزان شیوع این بیماری را باید جدی گرفت.

در زیر اهمیت شناخت و درمان بیماری را مورد بررسی قرار می دهیم.

ناتوانی در کنترل و مدیریت نگرانی ها
در اضطراب فراگیر شما احساس ترس و نگرانی شدیدی دارید به حدی که نمی توانید آن را کنترل کنید.

ممکن است هیچوقت نتوانید آرامش واقعی را تجربه کنبد.

در نتیجه بر روی مسائل مهم زندگیتان نمی توانید تمرکز کنید و قدرت تصمیم گیری در مورد مسائل مهم نخواهید داشت.

نگرانی افراطی و نامعقول بدون دلیل مشخص
در اختلال فراگیر بدون دلیل ناراحت هستید و احساس می کنید که چیزی از درون شما را اذیت می کند ولی دلیل و علت آن را نمی دانید.

این نگرانی به طور مکرر شما را درگیر خود نگه می دارد و نمی گذارد در زندگی آرامش داشته باشید و همیشه دلشوره دارید و نگران هستید.

نگرانی تعمیم یافته به تمام موضوعات
افرادی که دچار اضطراب فراگیر هستند نگرانی آن ها مختص شرایط و موقعیت خاصی نیست و ممکن است در هر شرایطی به سراغشان آید.

این اضطرار موضوع آن بر اساس شرایط سنی افراد متفاوت است.

مثلا در گروه سنی نوجوان و جوانان بیشتر نگرانی آن ها در مورد کار و تحصیل است. و در گروه سنی میانسالی بیشتر نگران سلامتی خود و افراد خانواده می باشند.

منبع:کانون مشاوران ایران-اختلال اضطراب فراگیر

درمان افسردگی

” همیشه خسته و بی رمق در اتاقم بودم؛ احساس می کردم انرژی لازم حتی برای کارهای روزمره یا رسیدگی به ظاهرم را ندارم.

تقریبا بی تفاوت به همه چیز، کم تحمل و گریزان از جمع و ساکت تر از همه موجودات عالم به زندگی نباتی ام ادامه می دادم.

از این شرایط راضی نبودم اما در خود توان تغییر آن را نمی دیدیم.

گاهی حتی به صدای قهقه های دیگران با حسرت گوش فرا می دادم.

همه چیز برایم بی معنا بود.

من به سنگینی پاره سنگی بزرگ بر زمین جا خوش کرده بودم و اراده حرکت به سمت جمع یا پایکوبی در یک جشن را نداشتم. ”

جملاتی که خواندید شرح حال روحی از زبان یک فرد افسرده بود.

همه ما با با احساسات منفی کم حوصلگی و غمگینی دست و پنجه نرم کرده ایم.

در حقیقت بعد از یک تجربه تلخ مانند شکست عشقی یا اخراج شدن از محل کار و حتی از دست دادن حیوان خانگی مان، غم و افسردگی ناشی از این فقدان طبیعی است.

در چنین مواقعی معمولا با گذشت زمان و سپری کردن دوره سوگ و یا با کمک روش های خود یاری مانند درد و دل کردن با دوستان و مسافرت، حال و هوای ابری دل مان رو به بهبود می رود.

اما برای عده ای نیز افسردگی بدون هیچ دلیل منطقی، طولانی مدت و با نشانه های شدید تر تجربه می شود که در این حالت افسردگی غیر طبیعی و به عنوان یک اختلال روحی در نظر گرفته می شود و نیازمند کمک های تخصصی روانشناسان است.

انواع افسردگی و نشانه های درمان افسردگی
افسردگی که به دلیل شیوع بالای آن به آن سرماخوردگی روانی نیز گفته می شود دارای نشانه هایی به شرح زیر می باشد:

ü احساسات منفی: غم، ناامیدی، کم حوصلگی، احساس تهی بودن و دلتنگی مداوم.
ü لذت نبردن از زندگی: بی تفاوتی نسبت به فعالیت های لذت بخش؛ روابط جنسی و حتی نسبت به محبوب.
ü تغییرات جسمانی : از دست دادن اشتها و بی خوابی و یا برعکس؛ پرخوابی و میل زیاد به غذا خوردن.
ü بی انگیزگی: نداشتن انگیزه جهت انجام کارهای مهم، اهداف و رسیدگی به ظاهر خود و در نتیجه میل به تنهایی و انزوا.
ü افکار منفی: منفی نگری نسبت به خود، دیگران و آینده، احساس گناه، و گاه نیز افکار خودکشی.
افسردگی انواع متفاوتی دارد که شامل موارد زیر می شود:

افسردگی اساسی( کوتاه اما شدید ) در این حالت نشانه های افسردگی معمولا حدود دو هفته به طول می انجامد اما با شدت زیاد.
افسردگی مداوم ( خلق افسرده؛ طولانی اما خفیف تر ): فرد نشانه های افسردگی را حدااقل به مدت دو سال اما به فرم خفیف تر آن تجربه می کند.
افسردگی فصلی ( تنها در فصل پاییز و زمستان ) : حال و هوای روحی سرد که با سرمای هوا تشدید می شود، میل زیاد به خواب، کم تحرکی، پرخوری و کم حوصلگی از ویژگی های افسردگی در ماه های سرد سال است.
افسردگی پس از زایمان: تجربه نشانه های افسردگی بعد از زایمان که بیشتر به دلیل تغییرات هورمونی در بدن مادر رخ می دهد.
روش های درمان افسردگی
اگرچه به دلیل ویژگی ذاتی افسردگی یعنی نا امیدی، در روزهایی که آسمان دل مان ابری است، احساس می کنیم برگشتن به روزهای خوش گذشته تقریبا غیرممکن است.

با این وجود افسردگی حتی از نوع شدید و مزمن آن نیز قابل درمان است.

روش های درمانی مختلفی برای افسردگی وجود دارد که متناسب با شخصیت فرد، شدت و نوع افسردگی در مرکز روانشناسی مشاورانه ارائه می شود.

از جمله روش های درمانی افسردگی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

شناخت درمانی
فرد افسرده معمولا تعبیر نومیدانه و بدبینانه ای نسبت به آینده و حل مسائل خود دارد و متوجه تاثیر نوع تفکرش بر احساسات منفی یا رفتارهای مخرب خود نیست.

در این روش درمان گر به بیمار کمک می کند از افکار مخرب و افسرده ساز خود آگاهی یابد و در نهایت باز سازی شناختی صورت گیرد.

رفتار درمانی
طبق رویکرد رفتار درمانی در درمان افسردگی تغییر دادن رفتارهای افسرده ساز خود به مرور باعث تغییر سبک شناختی فرد می شود.

روانشناسانی که از رویکرد رفتار درمانی در درمان افسردگی استفاده می کنند تاکید ویژه ای به فعال نمودن و بهبود بخشیدن به ارتباطات فرد دارند.

دارو درمانی
معمولا تجویز دارو زیر نظر روان پزشک و در انواع شدید تر افسردگی صورت می گیرد.

تحقیقات مختلف نشان داده اند که داروهای ضد افسردگی به ویژه اگر با سایر مداخله های روانشناختی همراه گردد اثربخش تر خواهد بود.

نکته مهم در دارو درمانی این است که دارو به عنوان یک روش موقتی و تحت نظارت روان پزشک صورت می گیرد بنابراین از تجویز یا مصرف خودسرانه دارو باید خود داری شود.

منبع:کانون مشاوران ایران-درمان افسردگی

تصمیم گیری یکی از مهم ترین توانایی های افراد برای سازگاری در اجتماع و مقابله با مسائل است. به کودکتان بیاموزید تصمیم گیری به چه معنی است و موقعیت هایی را که در آن او تصمیم های درست می گیرد بشناسید. کودکان در اغلب اوقات در حال تصمیم گیری هستند بدون اینکه خودشان از آن اطلاعی داشته باشند. راههای مختلفی وجود دارد تا والدین بتوانند به کودکانشان در تصمیم گیری های صحیح عاقلانه و در موقعیت های مختلف کمک کنند:

به کودکتان کمک کنید تا مشکلی را که برایش پیش آمده به طور مشخصی تعریف کند. از او سوالاتی بپرسید تا بفهمید که او دقیقا مشکل را به چه صورتی می بیند و می شنود و نسبت به آن چه احسلسی دارد و در این میان چه چیزی باید تغییر کند.
طوفان فکری نیز یکی از راههای ممکن است. در اغلب اوقات برای یک مشکل راه های مختلفی وجود دارد و تنها یک راه، تنها راه حل ممکن نیست در این موقعیت والدین می توانند کمک بزرگی به کودک کنند و راه حل های جایگزین را پیشنهاد دهند.
تنها زمانی که کودک بتواند تمام عواقب کار را بررسی کند به او اجازه دهید که تصمیم گیری کند. بهترین راه حل راه حلی است که همزمان هم باعث حل مشکل شود و هم باعث شود که کودک احساس خوبی نسبت به خود داشته باشد.
بعد از اینکه کودکتان برای حل مشکلش تصمیم گیری کرد. نتایج آن را ارزیابی کنید. مثلا از او بپرسید راه حلی که انجام دادی آیا نتیجه داد؟ و یا شکست خورد؟چرا؟

تاکتیک هایی را که باعث می شوند کودکتان دفعۀ بعد تصمیم گیری بهتری داشته باشد بررسی کنید و آن را با فرزندتان در میان بگذارید.
رویکرد مثبتی را ایجاد کنید که در آن کودک بتواند چارچوب ها را بشناسد تمام بچه ها بایستی در مقابل رفتارها و کارهایی که انجام می دهند مسئولیت پذیر باشند. آنها باید یاد بگیرند که در کارهای خود انضباط فردی داشته باشند. برای این کار والدین به جای ایکه بیشتر از سیستم تنبیه و تشویق استفاده کنند بهتر است که این میان نقش مربی و یا معلم را بازی کنند. و بهتر است برای اینکه بتوانند کودکانشان کمک کنند تا نظم فردی را یاد بگیرند این سه ویژگی رفتاری در برقراری نظم داشته باشند.

منبع:کانون مشاوران ایران-اموزش تصمیم گیری به کودک

عزت نفس برابراست با اینکه بتوانیم یک تصویر مثبت از خود ایجاد کنیم. بنابراین مهم است که به عنوان والدین به کودک خود در ایجاد تصویر مثبت کمک کنید. در زیر قدم هایی است که شما می توانید به فرزندتان در داشتن تصویر بهتری از خود کمک کنید:

۱- به فرزندتان بیاموزید که به جای اینکه بگوید من اینو می خوام بگوید من این را دوست دارم. در واقع به جای بیان خواسته ها علایق خود را بیان کند. برای کودکتانن توضیح دهید که قرار نیست هر چیزی که او می خواهد برای او فراهم کنند و نباید حتی از این مسئله عصبانی شود، او را تشویق کنید تا بتواند خشم و عصبانیت خود را کنترل کند شما می توانید این کار را با تعیین یک الگوی خوب برای آنها و تقویت آنها رفتارشان زمانی که آنها ناراحتی خود را از یک موقعیت به جای عصبانی شدن به شکل منطقی نشان می دهند، انجام دهید.

۲- آنها را تشویق کنید که خواسته های خخود را به صورت شفاف و واضح بیان کنید. البته برای آنها توضیح دهید که هیچ ضمانتی وجود ندارد که آنها به این خواسته ها می رسند ولی در هر صورت شما باید آنها را تشویق کنید که خواسته های خود را بیان کنند.

۳- اجازه بدهید کودکتانن بدانند انها مسئول تمام احساسات و اتفاقاتی هستند که تجربه می کنند در حالیکه آنها مسئول احساسات دیگران نیستند. کودکتان را بخاطر احساسی که خودتان دارید سرزنش نکنید.

۴- کودکتان را تشویق کنید تا به سرگرمی ها و تفریحاتی که می تواند به صورت مستقل انجام دهد و علاقه دارد بپردازد.

۵- اجازه دهید کودکانتان خودشان به تنهایی اختلافشان با خواهر و برادرها و یا دوستانشان حل کنند.

۶- به کودکتان کمک کنید تا آستانه تحمل خود را بالا ببرد و به او بیاموزید که برخی چیزها ممکن است آزار دهندده باشند اما آسیبی به انسان نمی زنند. به کودکتان کمک کنید تا با استفاده از جملات مثبت نسبت به خود و تکرار انها در ذهن مشکلاتش را حل کند و مثلا مشکلات نمی توانند به من آسیب برسانند و قدرت من از آنها بیشتر است. و اگر من از پس این مشکل بر بیایم می توانم ماهیچه های احساسی بسازم. «اگر کودکتان در برقراری ارتباط با دیگر کودکان دچار مشکل است به بخش کسی با من بازی نمی کند مراجعه کنید.

۷- به کودکتان کمک کنید تا بر روی نقاط قوت خود تمرکز کند و این نقاط قوت را همواره به آنها یادآوری کنید.

۸- کودکتانن را تشویق کنید تا همانگونه با دوستانش رفتار کند که دوست دارد دوستانش با او رفتار کنند.

۹- به کودکتان بیاموزید که همواره راه حل های جایگزین وجود دارد و همیشه تنها یک راه حل نیست که باعث رسیدن به رضایت و حل مشکل می شود به او بیاموزید که یک مشکل را از زوایای مختلف ببیند. کودکی که تنها یک دوست دارد و ان را از دست می دهد تنها می شود. ولی کودکی که دوستان بسیاری دارد زمانی که شما فکر می کند تنها یک راه حل برای مشکل وجود دارد. خود را برای راضی شدن و خشنود شدن محدود کرده اید. هر چقدر شما بیشتر به کودکتان بیاموزید که به دنبال راه حل های مختلف باشد احتمال اینکه او در نهایت به رضایت و شادکامی برسد را افزایش داده اید.

۱۰- با کودکتان بخندید و او را تشویق کنید که به خودش نیز بخندد. افرادی که خود را بیش از حد جدی می گیرند به طور یقین لذت کمتری از زندگی می برند. داشتن حس شوخ طبعی و نگرش طنز آمیز به مسائل زندگی یکی از عناصر اصلی برای افزایش لذت و خشی در زندگی است.

منبع:کانون مشاوران ایران-چگونگی ایجاد تصویر مثبت در کودک و نوجوان

آیا فرزند شما مدام از شرایط موجود شکایت می کند؟ یک جای کار همیشه می لنگد بی توجه به اینکه شما چقدر در خانه تان تلاش می کنید. از غذایی که برای ناهار آماده کرده اید تا مدرسه وحشتناکی که کودکتان را به آن فرستاده اید، از قوانین ناعادلانه این که در خانه تان اجرا می کنید و تا هر چیزی که در میان است و در خانه اتفاق می افتد. اگر شما مانند اکثر پدر و مادرها هستید سعی می کنید به کودکتان بفهمانید که شرایط آن قدرها هم که او فکر می کند وحشتناک نیست. شما احتمالا بارها سعی کرده اید او را قانع کنید، قوانین خانه را برای او توضیح داده اید و سعی کرده اید به صورت منطقی او را توجیه کنید. از مواضعتان دفاع کرده اید تا بتوانید شرایط را بهبود بخشید.

بسیاری از پدر و مادرها دوست دارند که فرزندانشان بتوانند با آنها به راحتی صحبت کنند. آنها خود را به گونه ای نشان می دهند که آماده شنیدین نظرات مخالف هستند و اگر فرزندشان درباره مسئله خاصی احساس بی عدالتی می کند بتواند آزادانه با آنها صحبت کند و مشکل خود را در میان بگذارد. آنها فرزندانشان را تشویق می کنند که آزادانه عقاید خود را بیان کنند و از این مسئله احساس ترس و یا نگرانی نداشته باشند اما زمانی که این نارضایتی ها و شکایات تقریبا کل روز شما را می گیرد شما چه واکنشی نشان می دهید. چگونه می توانید این نارضایتی ها را محدود کرده و کاهش دهید؟

پاسخ به این سوال آسان تر از چیزی است که فکرش را بکنید.
۱- سعی کنید چیزی فراتر از مشکل را ببینید.
سعی کنید مسئله ای که فرزند شما نسبت به آن احساس نارضایتی می کند را به خوبی بشناسید آن را بررسی کنید و ریشه ی اصلی مشکل را بیابد. بررسی کردن مشکل و صحبت کردن با فرزندتان گاهی ممکن است حتی به درگیری و کشمکش بیانجامد. اما در این شرایط سعی کنید تمرکز خود را بر روی احساسات فرزندتان قرار دهید تا اینکه بخواهید سریعا به دنبال راه حل باشید و از موضع مقابل دفاع کنید. مثلا اگر کودکتان با معلم خود در مدرسه مشکل دارد به او بگویید شنیده ایم که مدتی است راجع به این مسئله ناراحتی آیا فکر می کنی نیاز به استراحت داری یا امیدواری که این مشکل را حل کنی؟ گاهی اوقات همین که فرزندتان بتواند به راحتی و آزادانه راجع به احساساتش صحبت کند و محدوودیتی در اینن کار نداشته باشد خود بخش زیادی از مشکل را حل می کند. یکی از مزیت های این روش این است که به فرندتان کمک می کند که بیاموزد چگونه باید به صورتی موثرتر به چالش ها و مشکلاتی که با آن روبه رو می شود پاسخ دهد.

عادلانه نیست! چگونه به این افکار کودکان پایان دهیم
گاهی شما به یک “نفس راحت کشیدن” نیاز دارید، اگر مجبور هستید تمام روز را به شنیدن غر و لند های کودک بگذرانید زمان خاصی را برای شنیدن اعتراضات اختصاص دهید. برای ان کار شما می توانید زمان مشخص را برای شنیدن نارضایتی و اعتراضات فرزندتان اختصاص دهید و دیگر مجبور نیستید که تمام طول روز نارضایتی های او را بشنوید. این مسئله را جیمز لمان در کتاب مشکلات تغییر شکل یافته بیان می کند. هر روز زمان مشخص را اختصاص دهید مثلا ده دقیقه بعد از شام فرزند شما فرصت دارد که درباره هر چیزی که معترض است و یا ناراضی دارد، با شما صحبت کند، بنابراین تنها زمانی که او بتواند اعتراض کند در همین زمان مشخص است که برای او تعیین کرده اید و اگر در زمانی غیر از این در طول روز شروع به شکایت کردن و نارضایتی کرد به او یادآوری کنید که الان زمانش نیست و نمی تواند اعتراض کند. هم چنین اگر او نارضایتی های خود را تا زمان مشخص شده فراموش می کند به او کاغذ و خودکاری بدهید تا آنها را یادداشت کند. برای بچه های کوچکتر مثلا نیز می توانید کوپن اعتراض تهیه کنید مثلا سه یا چهار کوپن در روز و اگر آنها کوپن اعتراض خود را در یک روز تمام کردند دیگر نمی توانند اعتراض کنندو بایستی تا روز بعد صبر کنند.

منبع:کانون مشاوران ایران-مدیریت شکایت کردن و غر زدن در بچه ها